گفتگو با هادی مدقق مشاور مدیر عامل شرکت توانیر و مجری طرح ملی فهام در مورد اینترنت اشیا و تاثیرات آن در شرایط اقتصادی و سیاسی کنونی
۱- وضعیت بازار اینترنت اشیا در ایران رو چگونه ارزیابی می کنید؟
بازار داخلی هنوز جایگاه خودش را پیدا نکرده اما در آینده قطعا خیلی از کسب‌و‌کارهای فعال در حوزه‌های مختلف ناچار باید به این سمت بروند اما امروز هنوز جایگاهی که باید داشته باشد، ندارد.
تکنولوژی وقتی جا می‌افتد و گسترش می‌یابد که از لحاظ قیمت تمام شده اقتصادی و قابل رقابت باشد. ۲ مبحث فرهنگ‌سازی و اقتصاد توامان هستند که در شرایط فعلی( مشکلات خاص سیاسی-اقتصادی کشور ما) هنوز درست شکل نگرفته است.
اما از لحاظ حاکمیتی و سیاست‌های دولت این بحث تشویق و حمایت می‌شود و این رویکرد تشویقی و حمایتی در مجموعه حاکمیت و دولت وجود دارد اما به لحاظ تجاری و اقتصادی نتوانسته جایگاه خود را پیدا کند.
۲-در مجموعه شما چه اقداماتی در جهت گسترش اینترنت اشیا انجام شده و برنامه های آینده شما چیست؟
در حوزه هوشمندسازی و سیستم اندازه‌گیری هوشمند، رویکردی که شروع کرده بودیم، سیستم M2M بود که از یک دیدگاهی می‌توان IOT در نظر گرفت اما نه با آن فناوری‌هایی که الان مطرح هستند. جایگزین شدن سیستم‌های IOT مثل تکنولوژی Lora ، NB IoT و sigx fox و … مستلزم این هست که این سولوشن‌ها نسبت به زیرساخت‌های قدیمی که امکاناتش موجود هست و سازنده‌های ما بر اساس آنها سولوشن و محصول آماده کردند، انقدر از نظر اقتصادی مقرون به‌صرفه باشند که اپراتورها بیایند و شبکه‌های جدید ارائه بدهند و این شبکه‌ها جایگزین شبکه سلولار شود.
علی‌رغم این ما همواره این فضاهای نوین را رصد کردیم به این عنوان که راهکار آینده ما باشد، اینکه کی زمانش فرا برسد، بستگی به این دارد که شرایط اقتصادی و تجاری‌شدن آن آماده باشد.
پیش بینی ما این بود که سال ۲۰۲۰ ، ما این سوییچ را روی تکنولوژی های نوین مبتنی بر IoTخواهیم کرد و از شبکه های سلولار به تکنولوژی IOT خواهیم رفت و راهکار ما برای توسعه در سطح کل کشور بر مبنای همین پیش بینی مان بود اما اینکه رخ دهد یا نه به شرایط اقتصادی و سیاسی بستگی دارد و اینکه توان سرمایه گذاری در بین فعالان و اپراتورها وجود داشته باشد.
طبق روند جهانی و پیش بینی اولیه ما فکر میکردیم این زمان حدود همان ۵/۱ یا ۲ سال آینده باشد. اما اینکه آیا در این زمان اتفاق بیفتد یا خیر، بستگی به شرایط دارد. بنظرم مهم این هست که ما به عنوان خریدار آمادگی لازم را داشته باشیم و فضا را رصد کنیم.
همانطور که گفتم برای اینکه از GPRS به NB IOT سوییچ کنیم اول باید اپراتوری باشد که این تکنولوژی را ارایه بدهد. بحث بعدی مودم است که لازم است تا مودم NB IOT از GPRS ارزانتر باشد و هزینه‌های ماهیانه مقرون به صرفه باشد و یک برنامه‌ریزی توامان میخواهد.
پیام تفاهم نامه این است که تمایل دارد و اراده کرده که این اتفاق بیفتد اما اجرایی شدن آن تفاهم نامه با سرمایه‌گذاری بخش خصوصی اتفاق می‌افتد و صرف تفاهم‌نامه نمی‌تواند ضامن اجرایی تحقق این روند باشد. باید روی مدل کسب‌و‌کار و پیاده‌سازی آن دقت لازم بشود و همچنین سرمایه‌گذاری لازم از سوی بخش خصوصی انجام شود تا عملا این تفاهم نامه اجرایی شود.
۳-تاثیر اینترنت اشیا برای کمک به شرایط اقتصادی در زمان تحریم را چگونه ارزیابی می کنید؟
تحریم از یک دیدگاه دسترسی به دانش فنی و بازار را برای ما دشوار می‌سازد و با توجه به وابستگی ما به صنایع دیجیتال و تکنولوژی، دسترسی به کار را مشکل می‌کند و کمی سرعت را پایین می‌آورد.
اما با دیدگاه اقتصاد مقاومتی- حداقل در حوزه انرژی با توجه به اینکه استفاده از IOT جنبه لوکس و حاشیه‌ای ندارد و بهره‌وری ایجاد می‌کند و بهره وری یکی از پایه‌های اقتصاد مقاومتی است پس ناچار باید تحریم ها را دور بزنیم و اقتصادی کنیم –بازگشت سرمایه برای مدل کسب‌و‌کارهای حوزه انرژی جواب می‌دهد.
اما در بحث سرمایه‌گذاری اینکه بخشی از سرمایه می‌تواست از سرمایه‌گذاری خارجی تامین شود با توجه به شرایط موجود محدودیت ایجاد می کند.
نکته مهم دیگری هم هست و آن اینکهIOT روی بحث نرم افزار و ارزش افزوده داده مانور می‌دهد و نیروی انسانی که سرمایه اصلی این فناوری هست هزینه‌هایش زیاد نشده و در بخش نیروی انسانی برای ما یک فرصت هست که ما نیروی انسانی تحصیل کرده – و در مقایسه با سایر کشورها ارزان قیمت -در اختیار و دسترس داریم و این از نقاط مثبت است.
در بحث سخت افزار و تجهیزات که وابستگی وجود دارد و با تغییر شرایط نسبت به یکی دو سال قبل آنهایی که ناامیدانه به بازار نگاه می‌کنند باید دیدگاه‌ها و نگاه را تغییر دهند و با اتکا به نیروی انسانی توانمند، یافتن راه های جدید و تغییر رویکرد و بومی سازی تکنولوژی این تهدید را به فرصت تبدیل کنند.
با استفاده از توان داخلی شاید در شرایط جدید کمک بیشتری به توانمند تر شدن ما کند تا اینکه وابسته تر شویم
الان شرایط بومی سازی خوب بیشتر مهیا است. قبلا انقدر سولوشن های ارزانتر بود که خیلی فرصت برای استارتاپهای داخلی نبود اما الان شرایط فرق کرده است.
اما اگر قرار باشد با همان رویکرد قبل از تحریم‌ها به شرایط نگاه کنیم، بله ممکن است ناامید شویم.
۴ – به نظر شما نمایشگاه سالانه اینترنت اشیا ایران (IoTex) چه تاثیری بر بازار اینترنت اشیا دارد؟
فرصتی است همه ذینفعان جمع شوند و نقطه نظرشان را مطرح کنند. این فرصت هست که بخش دولت نیازهایشان را عنوان کنند و بر همین اساس بخش خصوصی به بازارهای جدید فکر کنند و مشکلات در پروژه‌های فعلیشان را مطرح کنند. اما باید برنامه ریزی شود و روی این رویداد فکر شود و صرف برگزاری رویداد نباشد
جهت اطلاع و ثبت نام در هفته دیجیتال ایران به سایت این رویداد مراجعه فرمایید: